EEEng.ir

مهندسی حرفه ای(PE)

index_7

مقدمه:
فارغ التحصیلان دانشکده های مهندسی که در مؤسسه ای دولتی و یا خصوصی، بزرگ و کوچک حرفة فنی خود را شروع می کنند اغلب بدون مقدمه و یا با آموزش کوتاهی به کار گمارده می شوند. پس از گذشت چند سال در سطح فناوری مؤسسه، در امور روتینی تبحّر پیدا می کنند و سطح تبحّر آنها اغلب در حد خواست کارفرما می باشد. از درس های آموخته در دانشکده استفاده اندکی می نماید و پس از مدتی بیشتر آنها را فراموش می کنند. این قبیل مهندسان اگر مجبور به تعویض شغل شوند که همان تخصّص قبلی مورد نیاز نباشد، دوباره و به سختی باید حرفه جدید را شروع کنند .
در صنایع بزرگ ایران مانند نفت و گاز، فولاد و ذوب فلزات، شبکة به هم پیوستة الکتریکی، خودروسازی و همچنین صنایع پائین دستی، اغلب مهندسان برای حرفه های تخصصی در حد کارهای روزمره فنی تربیت می شوند که گاهی هم با ارائه دوره های آموزشی فشرده تخصصی همراه است .
بسیاری از مهندسان علاقه مند به نوآوری و استفاده شخصی تر از زحمات خود، به صورت شخصیت حقیقی و یا در شرکت های کوچک چند نفری مشغول به کار فنّی می شوند. این مهندسان باید دارای دانش جامعی از علوم و فنون مربوط به رشتة خود باشند تا بتوانند مسائل بسیار مهم و فنی حرفه خود را تجربه و تحلیل نمایند و میزان استفاده از افراد دیگر و تخصص های خاص را درست ارزیابی نمایند و آنها را به طور موردی به کمک بگیرند. این افراد باید دانشی جامع از علوم پایه، علوم فنی مشترک در رشته های مهندسی  و دانش عمیق تری در رشته و گرایش خود (که در آن حداقل دارای درجه کارشناسی هستند) که کاملا نفهیم شده و کاربردی باشد، نیز داشته باشند.
به منظور سنجش این کارائی در کشورهای صنعتی پیشرفته از سال ها پیش در رشته های اصلی مهندسی توسط موسسات دولتی و یا NGO های معتبر آزمون مهندسی حرفه ای (سا با نام های مشابه) از سالیان پیش انجام می گردد. از چند سال پیش انجمن مهندسان مکانیک این ضرورت را پیگیری نمود. اکنون با همکاری انجمن های مهندسی و تحت هماهنگی سازمان سنجش آموزش کشور، این آزمون از سال ۱۳۸۶ برگزار می گردد.  اولین دوره آزمون مهندسی حرفه ای برای چندین رشته مهندسی، در روزهای ۲۳ و ۲۴ و ۲۵ خردادماه سال ۱۳۸۶، به نحو مناسب و مطلوبی برگزار شد و برگزاری آن همچنان ادامه دارد.

۱- آزمون مهندسی حرفه ای چیست؟

فارغ التحصیلان دانشکده های مهندسی که در مؤسسه ای دولتی و یا خصوصی، بزرگ و کوچک حرفة فنی خود را شروع می کنند اغلب بدون مقدمه و یا با آموزش کوتاهی به کار گمارده می شوند. پس از گذشت چند سال در سطح فناوری مؤسسه، در امور روتینی تبحّر پیدا می کنند و سطح تبحّر آنها اغلب در حد خواست کارفرما می باشد. از درس های آموخته در دانشکده استفاده اندکی می نماید و پس از مدتی بیشتر آنها را فراموش می کنند. این قبیل مهندسان اگر مجبور به تعویض شغل شوند که همان تخصّص قبلی مورد نیاز نباشد، دوباره و به سختی باید حرفه جدید را شروع کنند .
در صنایع بزرگ ایران مانند نفت و گاز، فولاد و ذوب فلزات، شبکة به هم پیوستة الکتریکی، خودروسازی و همچنین صنایع پائین دستی، اغلب مهندسان برای حرفه های تخصصی در حد کارهای روزمره فنی تربیت می شوند که گاهی هم با ارائه دوره های آموزشی فشرده تخصصی همراه است .
بسیاری از مهندسان علاقه مند به نوآوری و استفاده شخصی تر از زحمات خود، به صورت شخصیت حقیقی و یا در شرکت های کوچک چند نفری مشغول به کار فنّی می شوند. این مهندسان باید دارای دانش جامعی از علوم و فنون مربوط به رشتة خود باشند تا بتوانند مسائل بسیار مهم و فنی حرفه خود را تجربه و تحلیل نمایند و میزان استفاده از افراد دیگر و تخصص های خاص را درست ارزیابی نمایند و آنها را به طور موردی به کمک بگیرند. این افراد باید دانشی جامع از علوم پایه، علوم فنی مشترک در رشته های مهندسی  و دانش عمیق تری در رشته و گرایش خود (که در آن حداقل دارای درجه کارشناسی هستند) که کاملا نفهیم شده و کاربردی باشد، نیز داشته باشند.
به منظور سنجش این کارائی در کشورهای صنعتی پیشرفته از سال ها پیش در رشته های اصلی مهندسی توسط موسسات دولتی و یا NGO های معتبر آزمون مهندسی حرفه ای (سا با نام های مشابه) از سالیان پیش انجام می گردد. از چند سال پیش انجمن مهندسان مکانیک این ضرورت را پیگیری نمود. اکنون با همکاری انجمن های مهندسی و تحت هماهنگی سازمان سنجش آموزش کشور، این آزمون از سال ۱۳۸۶ برگزار می گردد.  اولین دوره آزمون مهندسی حرفه ای برای چندین رشته مهندسی، در روزهای ۲۳ و ۲۴ و ۲۵ خردادماه سال ۱۳۸۶، به نحو مناسب و مطلوبی برگزار شد و برگزاری آن همچنان ادامه دارد.

با توجه به موارد ذکر شده و بطور خلاصه آزمون مهندسی حرفه ای یک آزمون جامع در یک رشته مهندسی و با گرایش های اصلی آن رشته می باشد. (لذا آزمون مهندسی حرفه ای یک آزمون تخصصی و یک محدوده باریک علمی و فنی خاص مهندسی نیست) و دو مشخصه  خاص دارد :
الف- ارزیابی جامع دانش مهندسی
ب-  قابلیت بکارگیری دانش و خلاقیت در حل مسائل مهندسی

۲- چرا مهندسی حرفه ای لازم است؟

در کشورهای صنعتی پیشرفته، جامعه مصرف کننده تولیدات باید از کیفیت و دانش کسانی که در تهیه یک خدمت و یا مصنوع نقش داشته اند، حداقل اطمینان را داشته باشند و مهندسان با امضاء مدارک فنی و یا ارائه مستندات مطالعات مربوطه، این اطمینان را به خصوص در مواردی که به طور منفرد خدمتی را عرضه می کنند، به گیرنده می دهند.
در کشور ما در امر ساختمان سازی که در واقع یک محصول فراگیر و مورد نیاز جامعه است، سازمان نظام مهندسی ساختمان چنین نقشی را ایفا می نماید. در صنعت ساختمان سازی که فناوری مشخص و تخصص های محدود وجود دارد و هر ساختمان باید جداگانه ساخته شود یک نظام مهندسی را می توان تعریف کرد تا با برگزاری آزمون های خاص مهندسی و آئین نامه ها مهندسان را در مسیر تخصصی شدن آنها هدایت کند و موفق نیز خواهد بود و اثرات آن در بالا رفتن کیفیت این محصول روز به روز بیشتر نمایان می شود. در بقیه محصولات مورد استفاده جامعه از آشپزخانه تا فضا و دریا فناوری های نامحدود،گسترده و بسیار گوناگون است و تعریف نظام های مهندسی مختلف برای محصولات مختلف که بطور انبوه نیز تولید می شود معنی نخواهد داشت. فقط رعایت استانداردهای ساخت و تولید مصوب باید همه گیر شود.
در اینجا نقش مهندس حرفه ای نمایان می شود و حداقل اطمینان را به دریافت کننده خدمت و یا تولید کننده محصول می دهد که مسائل مختلف طراحی و ساخت توسط فردی با اطلاع از کلیه موارد مؤثر در طراحی و تولید دیده شده است. البته در کنار مهندس حرفه ای، لزوم وجود مهندس و یا پژوهشگری که مورد خاص و باریکی را مطالعه و محاسبه می کند، به قوّت خود باقی است و مهمتر اینکه مهندسان حرفه ای متخصصان و پژوهشگران موفقتری خواهند شد.
مهندسان حرفه ای پس کسب تجارب لازم، افراد مناسبی برای سرپرستی فنی پروژه ها، یا سرمهندسی، تجزیه و تحلیل تکنولوژی های تولید، طراحی های مفهومی (Concept design) ، سرپرستی طراحی محصولات جدید و امکان سنجی ساخت آنها و مدیریت فنی پروسه هایی که گرایش های مختلف مهندسی را در بر می گیرد و بسیار کارآمد خواهند بود، می باشند.

3- چه کسی می تواند مهندس حرفه ای بشود؟

۱- دارای درجه مهندسی در رشته مربوط از دانشگاه های معتبر و مستقل باشد .
۲- دارای تجربه کاری حداقل ۴ سال در فعالیت مربوط به رشته مهندسی حرفه ای باشد .
۳- قبولی در امتحان مبانی مهندسی  FE (Fundamentals of Engineering)
4- قبولی در امتحان  PE (Principles and Practice of Engineering)  (امتحان PE شامل دو مرحله گستردهBreath  و عمیق گرایشیDepth می باشد.)

مبانی آزمون مهندسی حرفه­ای بطور شماتیک در شکل ۱ نشان داده شده است.

FE آزمون علوم پایه مهندسی یکسان برای کلیه رشته­ها
FE(Fundamentals of Engineering) exam
به مدت ۸ ساعت، در دو نوبت صبح
(۴ ساعت) و عصر (۴ ساعت) – روز اول
1
PE 3 PE1PE2 آزمون گسترده عمومی در یک رشته مهندسی Breath Exam به مدت چهارساعت در نوبت صبح- روز دوّم
2
آزمون عمیق در یک گرایش اصلی رشته Depth Exam به مدت چهارساعت در نوبت عصر- روز دوّم

شکل ۱: نمودار آزمون­های FE و PE به همراه زمان­های مربوطه

لازم به ذکر است که امتیاز برای قبولی در هر یک از امتحان های FE  و PE  شامل PE1 و PE2 کسب حداقل ۶۰% جمع امتیازات هر امتحان می باشد.

۴- اخذ گواهی نامه مهندسی حرفه ای چه سودی دارد؟

تصمیم گیری های حساس فنی، تعیین فناوریهای لازم در یک پروسه، قابلیت های علمی – فنی و کارایی، تجربه و خلاقیّت و تحلیل افراد، نقش اساسی دارد. همچنین بررسی پارامترهای مختلف خواص و رفتار مواد در شرایط مختلف کاری، چگونگی کسب ضمانت دوام و کیفیت عملکرد محصول نیز به نوبه خود از اهمیت لازم برخوردارند.
اغلب کارفرمایان برای تعیین و همچنین اطمینان از عملکرد یک مهندس در یک مسئولیت فنی و حسّاس، نیاز به مطالعه فراوان دارند. به عبارت دیگر آنها صرفاً نمی توانند در اینگونه موارد، به مدارک و یا معدل، مصاحبه، توصیه و … تکیه نمایند. دارندگان گواهی مهندسی حرفه ای با ارائه گواهی مذکور به کارفرمایان می توانند اطمینان خاطر بیشتری برای ایشان فراهم نمایند. این افراد قابلیت های شخصی خود را عملاً بعد از اتمام تحصیلات دانشگاه و پشت سر گذاشتن چند سال کار و تجربه به وسیله آزمونی که توسط یک سازمان معتبر ملی برگزار شده است محک زده و گواهی مربوطه را نیز اخذ نموده اند. با گذشت زمان مشخص خواهد شد که مهندسان حرفه ای مسلماً شانس بیشتری برای استخدام در مؤسسات بزرگ نسبت به رقبای هم ارز خود خواهند داشت. بدیهی است این افراد در کارهای فردی و با تشکیلات کوچک نیز بسیار موفق تر خواهند بود از کسانی که این مرحله را نگذرانیده اند. آمارهای مربوط به دستمزد مهندسان در برخی کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که مهندسان حرفه ای از همکاران هم رشته خود، دستمزد سالیانه ی بیشتری دریافت می کنند.
مسلماً در ایران نیز پس از گذشت چند سال که ارزش اجتماعی و اقتصادی این گواهی نامه برای کارفرمایان مشخص می شود، به تدریج چنین خواهد شد. به سادگی می توان پیش بینی کرد که در آیند‌ة حرفه ای ایران، شرکت های مهندسی و تولیدی یقیناً برای گزینش در مسئولیت های حساس و کلیدی خود، خواستار گواهی نامه مهندسی حرفه ای از متقاضیان خواهند بود. این جاست که آزمون مهندسی حرفه ای به هدف خود، یعنی تعالی و کسب مستمر دانش های فنی و ارتقاء خلاقیت در مهندسان رسیده و چرخ تولید ملی را دقیق تر، روان تر و با صرفه تر از گذشته به حرکت در خواهد آورد.

پیشینه آزمون مهندسی حرفه ای 

در سال ۱۹۰۷ در شهر وایومینگ کشور آمریکا اعلام گردید افراد متخصصی که می خواهند کار مهندسی انجام دهند باید ثبت نام کرده و طبق شرایط و ضوابطی کفایت آنان به اثبات برسد. ثبت نام مهندسین ورزیده از آن تاریخ در کشورهای مختلف رایج شد، تا قوانین بر اقدامات حرفه ای آنان نظارت کند و اجرای آن به واحدهای غیردولتی (NGO) یا انجمن های علمی، صنفی یا حرفه ای سپرده شد. هم اکنون در کشورهای مختلف آمریکا، کانادا، اروپا و حتی آسیا، سازمان ها و ارگان های مختلفی وجود دارند که طبق قوانین و مقرراتی این آزمون را برگزار می نمایند و داشتن این گواهی از شرایط استخدام و یا مجوزی برای انجام پروژه های مختلف مهندسی در کشورشان می باشد .

 آزمون مهندسی حرفه ای در ایران 

در ابتدای سال ۱۳۸۰، برخی از انجمن های علمی مانند انجمن مهندسین برق و الکترونیک ایران، انجمن مهندسان مکانیک ایران لزوم برگزاری آزمون مهندسی حرفه ای را برای جامعه مهندسی کشور احساس نموده و برای برگزاری اولین آزمون به صورت مستقل اقدام کردند و پس از آن با تشکیل شورایی به نام شورای برنامه ریزی و هماهنگی آزمون مهندسی حرفه ای، متشکل از نمایندگان سازمان سنجش آموزش کشور و ۸ انجمن علمی – مهندسی شامل: انجمن مهندسین برق و الکترونیک ایران، انجمن کامپیوتر ایران، انجمن مهندسین متالورژی ایران، انجمن مهندسان مکانیک ایران، انجمن مهندسی معدن ایران، انجمن مهندسی شیمی ایران، انجمن مهندسی صنایع ایران، انجمن مهندسین عمران ایران (که به اختصار انجمن های مادر نامیده می شوند و سایر انجمن های مهندسی بر حسب نوع فعالیت های خود زیرمجموعه این انجمن ها قرار می گیرند ) فعالیت خود را بطور جدّی آغاز و بطور مستمر پیگیری نمودند .
اهمّ اهداف شورای برنامه ریزی و هماهنگی آزمون مهندسی حرفه ای در ذیل بیان شده اند :
۱) سیاست گذاری و برنامه ریزی برای برگزاری آزمون مهندسی حرفه ای
۲) هماهنگ کردن اهداف برگزاری آزمون مهندسی حرفه ای در انجمن های مهندسی
۳) برنامه ریزی برای استانداردسازی آزمون مهندسی حرفه ای
۴) علاقه مند کردن مهندسان کشور به ارتقای سطح توانایی خویش

برگزاری اولین آزمون مهندسی حرفه ای در ایران 
اولین آزمون مهندسی حرفه ای در روزهای ۲۳، ۲۴ و ۲۵ خردادماه سال ۱۳۸۶ (که برای هر روز یک نوبت ۴ ساعته در نظر گرفته شد) با همکاری سازمان سنجش آموزش کشور و به صورت متمرکز در تهران برگزار گردید. به دلیل عدم اطلاع رسانی گسترده و آشنایی اندک مهندسان، تعداد کمی از داوطلبان در این آزمون شرکت نمودند.

دومین آزمون مهندسی حرفه ای در ایران
دومین آزمون مهندسی حرفه ای با همکاری سازمان سنجش آموزش کشور و هشت انجمن علمی مذکور، در روزهای پنج شنبه و جمعه مورخ ۷ و ۸ آبان ماه سال ۱۳۸۸ برگزار گردید.

سومین آزمون مهندسی حرفه ای در ایران 

سومین آزمون مهندسی حرفه ای با همکاری سازمان سنجش آموزش کشور و هشت انجمن علمی مذکور، در سال ۱۳۹۰ برگزار خواهد شد.که برنامه زمانی امتحان متعاقبا از همین طریق به اطلاع داوطلبان خواهد رسید.

 عناوین دروس  FE1 (امتحان صبح)  آزمون مهندسی حرفه­ای برای کلیه رشته ­ها

ردیف

نام دروس

درصد تاثیر هر درس

۱

فیزیک

۳۸%

۲

ریاضیات و محاسبات عددی

۲۵%

۳

مبانی کامپیوتر

۹%

۴

اقتصاد مهندسی و تجارت

۸%

۵

اخلاق مهندسی و HSE*

7%

6

آمار و احتمالات

۷%

۷

شیمی و مواد

۶%

*Health, Safety & Environment

 *عناوین دروس FE2 (امتحان بعدازظهر) آزمون مهندسی حرفه­ای(PE ) متعاقبا اعلام خواهد شد .

شورای برنامه ریزی و هماهنگی آزمون مهندسی حرفه ای

12 پاسخ به “مهندسی حرفه ای(PE)”

  1. مرجان گفت:

    چجوری برگذار میشه

  2. مهدي رفيعي گفت:

    دوره چهارم ازمون مهندس حرفه اي كي برگزار ميشه

  3. سانای گفت:

    زمان اعلام نتایج مبانی مهندسی pe سال94 کی هست؟

  4. سارینا گفت:

    با عرض سلام و خسته نباشید
    زمان آزمون مهندسی حرفه ای در سال 94 کی و ثبت نام در آزمون به چه صورتی است

  5. زهرا رحیمی گفت:

    سلام
    من کاردانی رو دانشگاه دولتی گرایش عمران روستایی گرفتم ولی کارشناسی رو غیرانتفاعی سجاد مشهد گرفتم آیا میتونم در آزمون شرکت کنم؟

  6. sepideh_sads@yahoo.com گفت:

    سلام آیا کلاس های شما برای آمادگی در آزمون نظام مهندسی (بدو ورود )نیز برگزار می شود
    آیا پایه 3 همان اولین مرحله ورود در آزمون است؟
    متشکرم

  7. mecheng گفت:

    با سلام
    تاریخ ثبت نام برای سال 95 کی هست؟

  8. فرزاد گفت:

    سلام وقت بخیر زمان برگزرای ازمون و زمان ثبت نام رو در صورت امکان برای سال 97 اعلام فرمایید / با تشکر

  9. میثم گفت:

    ایا رشته نقشه برداری هم میتونه برای این ازمون شرکت کنه
    قسمت عمومی رو نمیگم
    یعنی این رشته هم برای اون ازمون برگزار میشه که مورد تایید باشه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.